Eğitim ve gelişim (L&D) alanında yıllardır aynı kalıpla boğuşuyoruz: öğrenmeyi, bilgilerin ezberletilmesiyle eşitlemek. Oysa öğrenme bundan çok daha geniş, çok daha derin bir olgu.
Ben bu alanı üç sütun olarak görüyorum:
- Performans desteği
- Deneyim tasarımı
- Öğretim tasarımı
Hepsi önemli, ama doğru yerde doğru aracı kullanmadığımızda sonuçlar hem çalışan hem kurum için eksik kalıyor.
Performans Desteği: Öğrenmeyi Gereksiz Kılmak
Birini markete gönderirken “ürünleri ezberle” demeyiz, eline bir alışveriş listesi veririz. Çünkü amaç, aklında tutması değil; işi hatasız ve hızlı yapmasıdır. İşte performans desteği tam olarak budur: hafızayı zorlamak yerine işi kolaylaştırmak.
Kurumsal dünyada da aynı mantık geçerli. Çalışanın uzun prosedürleri ya da ürün kodlarını ezberlemesine gerek yoktur. Doğru anda ekranda beliren bir rehber, otomatik uyarılar veya yapay zekâ asistanı onun yerine hatırlar. Çalışan ise zihnini “ne yapmam lazımdı?” sorusuyla yormaz, işi doğru yapmaya odaklanır.
Biz bunu InfinityLMS’te canlı görüyoruz. Örneğin, bir bankada şube çalışanı yeni bir mevzuat adımıyla karşılaştığında sistem ona “adım adım” rehber çıkarıyor. Böylece çalışanın tüm yönetmeliği ezberlemesine gerek kalmıyor, hata oranı düşüyor, işlem süresi kısalıyor. Öğrenme burada azaltılıyor — çünkü asıl değer işi kolaylaştırmakta.
Deneyim Tasarımı: Hafızaya Dokunan Öğrenme
Yeni başlayan çalışanlar için bir oryantasyon günü düzenlediğinizi düşünün. Onlara 50 sayfalık prosedür anlatmazsınız. Onları tanıştırır, sohbet etmelerini, ilişkiler kurmalarını sağlarsınız. Bu bir “öğretim” değildir, ama davranışı değiştirir. Çünkü aidiyet hissi yaratır.
Öğrenmeyi ben şöyle tanımlıyorum: “Hafızanın sonucu olarak davranış değişikliği.” Bir tanışma günü, bir takım oyunu ya da bir ortak kutlama… Bunların hepsi hafızada iz bırakır. Çalışan ertesi gün işe daha bağlı gelir, “buraya aitim” der. İşte bu gerçek öğrenmedir.
InfinityLMS’in “Oryantasyon Yolculuğu” modülü tam da bu yüzden sadece bilgi aktarmaz, deneyim inşa eder. Çalışan ilk gününde sisteme girdiğinde sadece videolar izlemez; interaktif görevlerle ekip arkadaşlarıyla tanışır, şirket kültürünü oyunlaştırılmış senaryolarla yaşar. Sonuç? Daha yüksek bağlılık, daha düşük erken ayrılma oranı.
Öğretim Tasarımı: Dar Bir Alanda Büyük Bir Uğraş
Bugün bildiğimiz anlamda öğretim tasarımı çoğunlukla ezberlemeyi kolaylaştıran tekniklerden oluşuyor: sunumlar, quizler, sınavlar. Evet, bunlar öğrenmeyi ölçüyor gibi görünür. Ama gerçekte yaptığı şey, bir sınavı geçirme ihtimalini artırmak.
Sorun şu ki sınav geçmek insanlık tarihinde çok eski bir şey. Günlük yaşamda çoğumuzun ihtiyacı sınav değil, işini daha iyi yapmak. Öğrenme sadece sınavla sınırlı bir olgu değil. Hayvanlar bile öğrenir ama sınava girmez.
Tabii ki sınavlar gereksiz değil. Örneğin SEGEM gibi bir müşterimizde sertifikasyon zorunlu. InfinityLMS bu noktada güçlü sınav ve ölçme modülleriyle destek veriyor. Ancak biliyoruz ki sınavı geçmek, performansı garanti etmiyor. O yüzden sınavın yanına performans desteği ve deneyim tasarımını ekliyoruz.
Asıl Soru: Biz Ne Tasarlıyoruz?
Bugün eğitim gelişim profesyonelleri olarak kendimize şu soruyu sormalıyız:
“Biz insanlara daha fazla bilgi yüklemek için mi buradayız, yoksa onların işini kolaylaştırıp hayatlarına değer katmak için mi?”
Çünkü cevap her şeyi değiştiriyor. Öğretim tasarımı sınav için önemli olabilir. Ama gerçek performans desteği, deneyim tasarımı ve davranış değişikliği olmadan tek başına yeterli değildir.
Sonuç
Bence önümüzdeki en büyük meydan okuma şu: yıllardır “ezber teknikleri”ne kafa patlattık, ama deneyim tasarımı ve performans desteğine çok az kafa yorduk. Artık odağı değiştirme zamanı geldi. Öğrenmeyi sadece sınavdan ibaret görmek yerine, çalışanı işinde başarılı kılacak desteği ve kurumda tutacak deneyimi tasarlamak zorundayız.
Ve tam da burada InfinityLMS gibi platformlar devreye giriyor: sadece öğrenme içerikleriyle değil, performansı destekleyen yapay zekâ asistanlarıyla ve hafızada iz bırakan deneyimlerle.
Gerçek değer, daha çok bilgi aktarmakta değil, doğru bilgiyi doğru zamanda, doğru biçimde vermekte.